บทความพิเศษ
โดย
อุรชา จักรธรานนท์
กรรมการผู้จัดการ บริษัท แบรนด์เด็ด ดิ เอเจนซี่ จำกัด
เป็นข่าวใหญ่เมื่อ 2-3 วันที่ผ่านมา เมื่อ Brian Chesky ซีอีโอของ Airbnb ได้ส่งจดหมายถึงพนักงานเรื่องการเลิกจ้าง โดยจดหมาย ฉบับนี้ ก็ได้ถูกโพสต์ไว้ในห้องข่าวบนเว็บไซต์ของ Airbnb เช่นกัน https://news.airbnb.com/a-message-from-co-founder-and-ceo-brian-chesky/
พนักงาน 1,900 คน จาก 7,500 คน หรือประมาณ 25% ที่มีอยู่ตามสำนักงานทั่วโลก จะถูกเลิกจ้างงาน เนื่องจากผลกระทบจากโควิด โดยจากนี้ไปนโยบายของบริษัทฯ จะกลับมาเน้นธุรกิจหลักคือ การบริการให้เช่าที่พัก พร้อมด้วยลดค่าใช้จ่ายในการขนส่ง และการลงทุนในโรงแรมและที่พักหรูหรา
คงปฏิเสธไม่ได้ว่า เราได้ยินประกาศจากหลายบริษัท ในการเลิกจ้างงาน ไม่ว่าจะเป็น Uber , WeWork ในอเมริกา เนื่องจากผลกระทบจากโควิด Airbnb คงไม่ใช่บริษัท สุดท้ายที่ประกาศเรื่องการเลิกจ้างงาน แต่สิ่งที่น่าสนใจสำหรับคนที่อยู่แวดวงการสื่อสาร คือ เมื่อถึงเวลาที่ต้องสื่อสารเรื่องที่เจ็บปวด หรือวิกฤตจะสื่อสารอย่างไรดี เพื่อไม่ให้เกิดวิกฤตซ้อนวิกฤต และรักษาใจ ของผู้ที่โดนผลกระทบมากที่สุด
หลายหลายบริษัท อาจมองว่า เป็นหน้าที่ของ HR ที่จะเป็นคนสื่อสารหรือแจ้งกับพนักงาน ว่า ถูกเลิกจ้าง ซึ่งก็ถูกในแง่ของ สายงาน หรือ ที่เขาเรียกว่า scope of job เพราะจะต้องแจ้งถึงรายละเอียด กฏกติกา สิทธิประโยชน์ ที่พนักงานจะได้รับหลังจากถูกเลิกจ้าง แต่ในภาพใหญ่ โดยเฉพาะบริษัท ที่ได้รับเงินทุนจากนักลงทุนในลักษณะสตาร์ทอัพระดับยูนิคอร์น อย่าง Airbnb หรือ บริษัทที่มีผู้ถือหุ้นในตลาดหลักทรัพย์ ซึ่งชื่อเสียง และความน่าไว้วางใจ เป็นเรื่องสำคัญเป็นอย่างมาก
จะสื่อสารรอย่างไร เพื่อไม่ให้เกิดวิกฤตซ้อนวิกฤต
Brian Chesky ซีอีโออายุ 38 ปี ของ Airbnb เลือกที่จะสื่อสารผ่านจดหมาย เพื่อแจ้งพนักงาน และคนทั้งโลก เกี่ยวกับเรื่องนี้ สิ่งที่น่าสนใจสำหรับจดหมายเลิกจ้างฉบับนี้ คือวิธีการเขียน Airbnb เป็นบริษัทที่เรียกได้ว่าใช้เทคโนโลยี ในการดำเนินธุรกิจ แต่เมื่อมาถึงการจัดการเรื่องคนแล้ว เห็นได้ว่า มีส่วนผสม ของ Hard Skill และ Soft Skill ในจดหมายฉบับเดียวกัน
เริ่มต้นจดหมายด้วย “ครั้งนี้เป็นครั้งที่ 7 ที่ผมได้พูดคุยกับพวกคุณจากบ้านของผม แต่ละครั้งที่เราได้คุยกัน ผมได้แบ่งปันทั้งข่าวดี และข่าวร้าย แต่ในวันนี้ ผมต้องมาแบ่งปันข่าวที่ร้ายมากมาก
เมื่อคุณถามผมเกี่ยวกับการเลย์ออฟ ผมได้บอกพวกคุณไปว่า ยังไม่มีอะไรที่ชัดเจน วันนี้ ผมต้องยืนยันว่า พวกเราจะลดขนาดของคนทำงานลง สำหรับบริษัทของเรา ที่มีเป้าหมายมาตั้งแต่ต้นว่า เราเป็นบริษัทที่ให้ทุกคนมีส่วนร่วม มีความเป็นเจ้าของร่วมกันสูง นี่คือเรื่องที่ยากมากที่จะเผชิญหน้า และจะเป็นสิ่งที่ยากกว่า สำหรับคนที่จะต้องเดินออกจาก Airbnb ผมจะแบ่งปัน รายละเอียดให้มากที่สุดเท่าที่ผมจะสามารถ ว่า ผมตัดสินใจเช่นนี้ได้อย่างไร เราจะทำอย่างไรสำหรับคนที่ต้องจากไป และอะไรจะเกิดขึ้นต่อไป
ในเนื้อหาถัดไปสรุปสั้นสั้นว่า Chesky ได้พูดถึงว่า airbnb เจอกับวิกฤตหนัก ที่คนไม่เที่ยว ถึงแม้ว่าจะหาทุนเพิ่มมาถึง 2,000 ล้านดอลล่าร์ และตัดค่าใช้จ่ายต่างต่างลงแล้วก็ตาม โดย สิ่งที่เกิดขึ้นในครั้งนี้มาจาก 2 เหตุผลหลัก คือ 1, ไม่รู้ว่าเมื่อไร การเดินทางจะกลับมา 2. เมื่อการเดินทางกลับมา มันจะแตกต่างออกไป จากพนักงาน 7,500 คน เกือบ 1,900 เพื่อนร่วมงานจะต้องออกจาก Airbnb โดยจะกลับมาเน้นธุรกิจหลัก ของบริษัทฯ
ในรายละเอียดของจดหมาย ได้พูดเกี่ยวกับ วิธีการลด มีหลักการอยู่ 5 ข้อ ขั้นตอนการลด เงินชดเชย หุ้น ประกันสุขภาพ และการสนับสนุนด้านการหางานใหม่ โดยมีใจความหลัก คือ เงินชดเชยตามฐานค่าจ้างอย่างน้อย 14 สัปดาห์ บวกกับทุกๆ 1 สัปดาห์ ต่อ 1 ปี ที่อยู่ Airbnb ในส่วนของหุ้น พนักงานที่จะออกจะได้รับหุ้นของบริษัท ซึ่งต่างจากสถานการณ์ปกติที่ต้องรอให้ถึงระยะเวลาที่กำหนดจึงจะได้หุ้น รวมถึงประกันสุขภาพจะครอบคลุมถึงสิ้นปี 2020
สิ่งที่จะเกิดขึ้นต่อไป ซีอีโอ แจ้งในจดหมายว่า airbnb มีสำนักงาน 24 สำนักงานทั่วโลก กฏ กติกา ในการจ้างงานของแต่ละประเทศต่างกัน และสำหรับพนักงานที่ยังอยู่ จะมีการประชุม สำหรับ “ New Role” at 6pm pacific time , I will host a world@meeting for our Asia-Pacific teams. At 12am pacific time, I will host a world@meeting for Europe and Middle East teams ซึ่งเรียกว่า ประชุมแทบจะทันที หลังจากจดหมายออกมา เพื่อป้องกันข่าวลือ ความคลาดเคลื่อน ความปั่นป่วนที่จะเกิดขึ้น จากภายใน ซึ่งสามารถนำออกสู่ภายนอกได้
ตบท้ายในจดหมายว่า และสำหรับคนที่ยังอยู่ สิ่งหนึ่งที่สำคัญที่สุด ที่เราจะให้เกียรติกับคนที่จากไป คือ แสดงให้เขารู้ว่า สิ่งที่เขาเสียสละเป็นสิ่งที่ยิ่งใหญ่ และพวกเขาจะเป็นส่วนหนึ่งของเรื่องราวของ Airbnb ตลอดไป
และสำหรับคนที่จากไป
ผมเสียใจจริงจริง โปรดรู้ด้วยว่านี่ไม่ใช่ความผิดของคุณ โลกใบนี้ ไม่เคยหยุดที่จะหาคนที่มีคุณภาพและความสามารถ เหมือนกับที่คุณนำมาที่ Airbnb และช่วยสร้าง Airbnb ผมขอบคุณพวกคุณจากใจ
ไบรอัน
สื่อสารด้วยจดหมายหนึ่งในฉบับ บอกรายละเอียดที่พนักงานอยากรู้ ในขณะเดียวกัน ยังเป็นการบอกสื่อทั้งโลก โดยไม่ต้องมี ข่าวประชาสัมพันธ์ ข้อความในทวิตเตอร์ หรือ facebook แถมไม่ต้องตอบคำถามหรือให้สัมภาษณ์อะไรมากมาย ด้วยการโพสต์จดหมายฉบับเดียวกันนั้น ลงในเว็บไซต์ของตัวเอง เป็น ข้อความหลักเดียวกัน มีเอกสารที่ชัดเจน มีแหล่งที่มาแหล่งเดียว
ถือว่าไม่ซ้ำเติมบริษัทจากวิกฤตธุรกิจ ด้วยการสร้างวิกฤตจากการสื่อสารที่ไม่ชัดเจน และให้เกียรติกับคนที่ต้องเดินจากไป
และเชื่อได้ว่า การเลือกวิธีการสื่อสารทางนี้ ได้ผ่านการพูดคุย ระดมสมอง ระหว่าง ซีอีโอ และทีมที่ดูแลเรื่องการสื่อสาร ฝ่ายกฏหมาย ฝ่ายบุคคล มาอย่างหนักกว่าจะออกมาเป็นจดหมายฉบับเดียวที่เป็นข่าวไปทั้งโลก !!!
